De gevolgen van COVID‑19 voor burgerlijke en insolventiezaken

1 Gevolgen van Covid-19 voor civiele procedures

1.1 Termijnen in civiele procedures

Er zijn diverse maatregelen genomen om de meest prangende problemen van burgers met betrekking tot gerechtelijke procedures, tenuitvoerleggingen of insolventieprocedures te verlichten. Er wordt ruimschoots gebruikgemaakt van de bestaande voorzieningen in het procesrecht ten aanzien van niet in acht genomen termijnen in gerechtelijke procedures, indien de termijn niet in acht werd genomen ten gevolge van beperkingen die voortvloeien uit de uitzonderlijke maatregelen (verplichte quarantaine, beperkingen inzake verplaatsingen en samenscholing van mensen).

1.2 Rechterlijke organisatie en rechterlijke macht

Het ministerie van Justitie heeft opschorting van alle rechtszittingen aanbevolen. Indien uitstel niet mogelijk is, geschiedt de zitting strikt overeenkomstig het regeringsbesluit inzake de noodtoestand. Belangstellenden kunnen de rechtszittingen niet bijwonen en hun bewegingsvrijheid binnen het gerechtsgebouw is beperkt.

De informatievoorziening door de rechtbanken verloopt telefonisch of per e-mail.

Vertraging in gerechtelijke procedures vanwege de uitvoering van deze aanbevelingen zal door het ministerie van Justitie niet worden aangemerkt als vertraging in de uitoefening van zijn toezichtbevoegdheden.

Mensen kunnen nog steeds gebruikmaken van notariële diensten, maar werkzaamheden worden op beperkte wijze uitgevoerd.

1.3 Justitiële samenwerking in de EU

Bureau voor internationale wettelijke bescherming van kinderen (Brussel II bis- en alimentatieverordening): De uitvoering van de agenda van het bureau is afgestemd op de noodtoestand; voor alle vormen van persoonlijk contact met het bureau komt schriftelijk (op papier of elektronisch) of telefonisch contact in de plaats; en de openingstijden van het bureau worden beperkt tot maandagen en woensdagen van 9 tot 12 uur ’s ochtends.

Tsjechisch ministerie van Justitie (verordening inzake centrale autoriteiten voor de betekening van stukken en de verordening inzake bewijsverkrijging): personeelsleden (met inbegrip van alle contactpunten) werken momenteel hoofdzakelijk vanuit huis. Het gebruik van middelen voor elektronische communicatie/communicatie op afstand wordt ten zeerste aanbevolen. Alle termijnen moeten worden nageleefd.

De enige complicatie betreft de toenemende beperkingen ten aanzien van de posterijen in sommige landen. In samenspraak met het ministerie van Buitenlandse Zaken proberen wij die te ondervangen door gebruik te maken van diplomatieke kanalen voor de betekening van gerechtelijke stukken. Buitenlandse centrale autoriteiten moeten de rechtbanken/bevoegde autoriteiten adviseren om alle verzoeken met betrekking tot betekening van stukken en bewijsverkrijging rechtstreeks bij de bevoegde rechterlijke instanties in te dienen en niet via de centrale autoriteit (ministerie van Justitie), aangezien de behandeling van het verzoek op dit moment duidelijk het snelst gaat langs die weg.

2 Insolventiegerelateerde maatregelen die zijn genomen of gepland in de lidstaten na de uitbraak van de pandemie

2.1 Concrete insolventiemaatregelen en daarmee samenhangende maatregelen die van invloed zijn op contracten

2.1.1 Opschorting in geval van insolventie

2.1.1.1 Opschorting van de verplichting om faillissement aan te vragen (schuldenaars)

Opschorting van de verplichting van de schuldenaar om faillissement aan te vragen (in geval van een met COVID-19 verband houdend faillissement dat zich binnen zes maanden na beëindiging van de buitengewone overheidsmaatregelen voordoet).

Opschorting vervaldatum verlengd tot 30 juni 2021.

2.1.1.2 Bescherming van schuldenaars tegen faillissementsaanvragen van schuldeisers

Opschorting tot 31 augustus 2020 van het recht van een schuldeiser om het faillissement van een schuldenaar aan te vragen.

2.1.2 Opschorting van de tenuitvoerlegging van vorderingen en opschorting van contractbeëindiging

2.1.2.1 Algemene / specifieke moratoria voor de tenuitvoerlegging van vorderingen / tenuitvoerlegging van bepaalde soorten vorderingen

Op grond van een buitengewoon moratorium worden de uitvoering van dwangbevelen en de realisatie van zekerheden opgeschort. Hiermee worden schuldenaars tegemoetgekomen omdat er voor dit moratorium de eerste drie maanden geen toestemming van de schuldeiser vereist is; vervolgens is de toestemming van de schuldeiser vereist voor een verlenging van nog eens drie maanden.

De tweede fase voor het aanvragen van een buitengewoon moratorium is ingegaan op 13 november 2020 (tot 30 juni 2021 en alleen voor eerste aanvragers). Voor de verlenging van het buitengewoon moratorium uit de eerste fase is er geen toestemming van de schuldeisers vereist.

2.1.2.2 Opschorting van contractbeëindiging (algemene / specifieke contracten)

Het buitengewoon moratorium beschermt de schuldenaar tevens tegen de beëindiging van contracten voor de levering van energie, grondstoffen, goederen en diensten, en geeft de schuldenaar de mogelijkheid om eerder betaling te verrichten voor verplichtingen die direct samenhangen met het in stand houden van zijn bedrijf dan voor schulden van eerdere datum.

2.2 Civiel recht, inclusief voor insolventierechtbanken geldende opschortingen en opschortingen van procedures

Het ministerie van Justitie heeft aanbevolen om, voor zover mogelijk, alle rechtszittingen uit te stellen. De termijnen in gerechtelijke procedures hoeven niet te worden nagekomen indien men zich niet aan een termijn kan houden als gevolg van de huidige beperkingen (zoals verplichte quarantaines of beperkingen met betrekking tot verplaatsingen).

2.3 Overige insolventiemaatregelen (die welke betrekking hebben op terugvorderingsacties, reorganisatieplannen, informele overeenkomsten en eventueel andere)

Gedurende de periode dat de verplichting van de schuldenaar om faillissement aan te vragen is opgeschort, zijn de terugvorderingsperioden betreffende niet-nakoming van eerdere transacties ook opgeschort. Er is voorzien in een betere bescherming van schuldenaars tegen annulering van lopende schuldbevrijdingsprocedures wegens inkomensdaling.

2.4 Gerelateerde maatregelen anders dan insolventiemaatregelen (uitstel van betaling, bankleningen, sociale zekerheid, ziektekostenverzekering, bedrijfssubsidies)

Aflossingen van leningen van april tot oktober 2020 kunnen worden opgeschort en de looptijd van contracten wordt automatisch verlengd. Tijdens de beschermingsperiode kunnen geen boetes of rentes op achterstallige betalingen in rekening worden gebracht.

De meeste individuele tenuitvoerleggingsmaatregelen die door deurwaarders worden uitgevoerd, zijn opgeschort tot 31 januari 2021.